Aydın Metropolis Antik Kenti Tarihi

Aydın Metropolis antik kenti, günümüzde modern Türkiye’nin sınırları içerisinde yer alan Aydın ilinin Torbalı ilçesinde konumlanan bir arkeolojik bölge ve antik yerleşim alanıdır. Adını Meter Gallesia adlı bir tanrıçadan almaktadır.

Antik dönemde Lidya Krallığı’na bağlı bir şehir olarak Metropolis, MÖ 3. yüzyılda tesis edilen bir İon kentidir.

Helenistik dönemde, Metropolis Pergamon Krallığı’na ait ve büyük bir öneme sahip bir şehirdir. Roma İmparatorluğu döneminde de kenti etkileyen bir faktördür. Tarihsel açıdan Metropolis, kültürel, ticari ve siyasi açıdan zengin bir merkez olarak değerlendirilir.

Metropolis’ün değeri, İzmir ile Efes arasındaki ana yolu üzerindeki stratejik bir tepe ve eteklerine kurulmuş olmasından kaynaklanmaktadır. Bu stratejik konum sayesinde ticaret malları kolayca ulaştırılabilmekte; küçük ancak önemli olan bu kent, çevredeki verimli ovalardan elde edilen gelirlerle gelişmiş, özellikle üzüm bağlarıyla ünlü hale gelmiştir. Ayrıca Metropolis’ün diğer bir özelliği, Helenistik Dönem anıtlarının nadiren görüldüğü bir şehir olmasıdır, özellikle Priene’de benzerine pek rastlanmayan bu tür eserlere sahiptir. Metropolis kent tepelesi hala Yeniköy ve Özbey köyleri arasında, zeytin ve çam ağaçlarıyla kaplı Kocadiz Dağı’nın eteklerinde yer almaktadır.

Metropolis antik kenti, günümüzde Türkiye’nin batısında yer alan Aydın ilinin Torbalı ilçesine aittir. İzmir’e yaklaşık olarak 65 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Torbalı ilçe merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Metropolis, Kocadiz Dağı’nın eteklerine kurulmuş olan tarihi bir arkeolojik alan ve antik yerleşim bölgesidir.

İzmir Metropolis Antik Kenti Tarihi

Metropolis antik kenti, M.Ö. 3. yüzyılda Büyük İskender’in komutanlarından Pergamon Kralı Lysiakhos tarafından kurulmuş bir tarihi alan olarak dikkat çeker. Bu noktadan itibaren, Metropolis kenti Helenistik ve Roma dönemlerinde önemli bir merkez haline gelmiştir. Tarih boyunca, Büyük İskender’in ölümünden sonra Metropolis ve çevresi önce Lysimakhos’un, ardından Seleukoslar’ın yönetimine girmiştir. Anadolu’da büyük çaplı inşaat projelerinin yer aldığı Seleukoslar Dönemi’nde, M.Ö. 3. yüzyılın başlarında Metropolis’in akropolisi, güçlü surlarla çevrili modern bir şehir olarak yeniden inşa edilmiştir. Bu dönemde, Metropolis, hipodamik plana uygun olarak düzenlenmiş, akropolisin eteklerinde konumlanmış adalar halindeki kamu ve sivil binalarıyla dikkat çekici bir modern kent görünümüne sahiptir.

Bölgedeki en eski yerleşim izleri, Metropolis antik kentinde tespit edilmiştir. (Levha: 1) Metropolis kenti ile birlikte, M.Ö. 2.500 yılında Hititler döneminde bölgenin gelişmeye başladığı ve M.Ö. 7. yüzyılda Lydia döneminde en parlak dönemini yaşadığı anlaşılmaktadır. Bu süreç içerisinde Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağları, Frigya, Lydia, Pers, Roma ve Bizans dönemleri arasında farklı kültürel evreler yaşanmıştır. Aynı zamanda, 1071-1317 tarihleri arasında Selçuklular ve Aydınoğulları, daha sonra ise Osmanlı dönemi bu bölgede yaşanmıştır.